Γιατί οι νέοι εξεγείρονται ... Το θερμό γαλλικό καλοκαίρι

foto ( c ) Π. Κοτρίδης

Του ε.α.Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Στο Παρίσι, στο προάστιο Ναντέρ, στις 27 Ιουνίου, κατά τη διάρκεια αστυνομικού ελέγχου δολοφονείται  17χρονος γάλλος αλγερινής καταγωγής, από αστυνομικό. Οι επόμενες μέρες μέχρι και σήμερα, χαρακτηρίζονται από εκτεταμένα επεισόδια βίας, όπου  χιλιάδες νεαροί, πολλοί δε και ανήλικοι, καταστρέφουν, λεηλατούν και πυρπολούν σε όλη τη  χώρα. Εκατοντάδες κατεστραμμένα σπίτια και αυτοκίνητα, χιλιάδες πυρκαγιές, χιλιάδες συλλήψεις, με πάνω από 40. 000 στο δρόμο.

Ο Γάλλος Πρόεδρος, τις πρώτες στιγμές της κρίσης, κάλεσε τους γονείς των εξεγερμένων νεολαίων να εμποδίσουν τα παιδιά τους να συμμετέχουν στα επεισόδια, τα οποία έχουν δηλητηριαστεί από τα βιντεοπαιχνίδια, ανακοινώνοντας ότι πρόκειται να αναπτύξει περαιτέρω αστυνομικές δυνάμεις στους δρόμους, τονίζοντας για τις μεγάλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης ότι πρέπει να συνεργαστούν με τις γαλλικές αρχές για να κατευνάσουν την ένταση.(1)

Τα γεγονότα θυμίζουν τα αντίστοιχα του  2005. Τότε για άλλη μια φορά η Γαλλία δοκιμάστηκε από την οργή  των νέων με καταγωγή από πρώην γαλλικές αποικίες, στα προάστια του Παρισιού. Τότε οι αναλύσεις μιλούσαν  για την «εξέγερση» των εφήβων που αισθάνονταν ξεχασμένοι, αποκομμένοι, με λιγότερες ευκαιρίες, τότε τέθηκαν σοβαρά στο πολιτικό προσκήνιο τα ζητήματα της «ταυτότητας» και της ενσωμάτωσης. «Έχουν περάσει περισσότερα από 1.500 χρόνια από την ίδρυση του γαλλικού βασιλείου. Περισσότερα από από 480 χρόνια από τότε που τα γαλλικά έγιναν η επίσημη γλώσσα του κράτους. Περισσότερα από 200 χρόνια από τη Γαλλική Επανάσταση. Και περισσότερα από 60 χρόνια από την καθιέρωση της Πέμπτης Δημοκρατίας. Και παρόλα αυτά το ερώτημα του πώς ορίζουμε τη γαλλική ταυτότητα παραμένει σημείο αντιπαράθεσης» σχολιάζει ο αρθογράφος του CNN, Τζόσου Μπερλίνγκερ.(2)

foto  (c)  Π. Κοτρίδης

Προφητικά ίσως πριν λίγο καιρό στο φεστιβάλ της Βενετίας η  ταινία “Athena” του  Ρομέν Γαβράς περιέγραφε πώς η δολοφονία ενός αγοριού από την αστυνομία θα μπορούσε να βυθίσει τη Γαλλία σε έναν ακήρυχτο πόλεμο. 

Τα ζητήματα αστυνόμευσης και του τρόπου νόμιμης  και αναλογικής εφαρμογής φαίνεται ότι για άλλη μια φορά μπορεί να είναι ο εμπρηστικός επιταχυντής μιας εξέγερσης.

"Η άρνηση κάποιου να σταματήσει δεν σου δίνει άδεια να σκοτώσεις", δήλωσε ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος Olivier Faure. "Όλα τα παιδιά της Δημοκρατίας έχουν δικαίωμα στη δικαιοσύνη". Η μητέρα του νεκρού Nahel πιστεύει ότι ο αστυνομικός που τον πυροβόλησε "είδε έναν Άραβα, ένα μικρό παιδί, και θέλησε να του αφαιρέσει τη ζωή".

Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα του Guardian, που υπενθυμίζει και τα παλαιότερα θύματα αστυνομικής βίας, προειδοποιώντας ότι "η οργή συσσωρεύεται", εξαιτίας της "επιθετικής αστυνόμευσης" και του "θεσμικού ρατσισμού".

Σύμφωνα  με τον  Mathieu Rigouste, ερευνητή κοινωνικών επιστημών, τα γεγονότα μετά την δολοφονία του Nahel δεν πρέπει να θεωρηθούν απλά μια " έκρηξη οργής" κατά της αστυνομικής βίας, αλλά μια γενικευμένη αντίδραση  κατά των οικονομικών και φυλετικών ανισοτήτων.

Είναι μεγάλη η συζήτηση πλέον στη Γαλλία, που προβληματίζεται, βλέποντας  τη δολοφονία  ως έκφραση του ρατσισμού κατά των αράβων και των μαύρων, δεδομένου ότι δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο στη χώρα.

Ο Rigouste  σε  έρευνα του 2016, για τα ανθρώπινα δικαιώματα της γαλλικής κυβέρνησης διαπίστωσε ότι οι άνδρες και τα αγόρια που θεωρούνταν μαύροι ή Άραβες είχαν 20 φορές περισσότερες πιθανότητες να τους σταματήσει η αστυνομία σε σχέση με τους υπόλοιπους.

Στις δηλώσεις του στο  VOX καταλήγει: "Παρά τη διεθνή κατακραυγή, πολλαπλασιάζοντας τα όπλα, τους νόμους και τις μονάδες που ειδικεύονται στην βιαιότητα, το γαλλικό κράτος ενισχύει συνεχώς την αστυνομία, τις φυλακές και τα σύνορά του, καθώς και την ποινική ατιμωρησία τα τελευταία 30 χρόνια". (3)

foto  (c) Π. Κοτρίδης

Ποια είναι όμως τα πραγματικά αίτια παρόμοιων εξεγέρσεων. Μετά από παρόμοια τραγικά επεισόδια τον Αύγουστο του 2011 στο Λονδίνο, μια ανεξάρτητη επιτροπή (Riots, Communities and Victims Panel) εξέτασε επί μήνες χιλιάδες μάρτυρες σε 21 γειτονιές της βρετανικής πρωτεύουσας μεγαλούπολης που επλήγησαν από τα πρωτοφανή επεισόδια και κατέληξε πως στην αυθόρμητη εξέγερση των νέων συνέβαλαν πολλοί παράγοντες, μεταξύ των οποίων η γονεϊκή αδιαφορία, η αντιπαλότητα με την αστυνομία, η αδυναμία του δικαστικού συστήματος να εξασφαλίσει την επανένταξη των μικροκακοποιών στη κοινωνία, αλλά και ο καταναλωτισμός και ο υλισμός των ίδιων των νεαρών Λονδρέζων.

«Όταν ο κόσμος δεν βλέπει κανέναν λόγο που να τον εμποδίζει να συμμετάσχει σε συγκρούσεις, οι συνέπειες για τις κοινότητες μπορεί να είναι καταστροφικές – και αυτό είδαμε τον περασμένο Αύγουστο», αναφέρει χαρακτηριστικά η επιτροπή.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης , ο πυρήνας της εξέγερσης προήλθε από το περίπου μισό εκατομμύριο «ξεχασμένες οικογένειες», που έχουν αφεθεί στην τύχη τους και βρίσκονται από κάθε άποψη στον κοινωνικό πυθμένα.

Η επιτροπή εκτίμησε επίσης πως ρόλο στις εκτεταμένες λεηλασίες έπαιξε και η στοχευμένη διαφήμιση συγκεκριμένων ειδών – ρούχα, ηλεκτρονικά κ.α. – στο νεανικό κοινό, που τα κατέστησε «φετίχ» και διευκόλυνε την μαζική αρπαγή τους από τα καταστήματα που τα πουλούσαν, ακόμη και αν αυτά βρίσκονταν μακριά από τις εξεγερμένες γειτονιές.(4)

(1) https://www.theopinion.gr

(2)https://www.naftemporiki.gr

(3) https://tvxs.gr

(4)https://www.tovima.gr