Η φωτιά στα χριστιανικά κείμενα

Ο Αρχάγγελος Ουριήλ, που κρατά τη φλόγα,
 σύμβολο  του δώρου του Θεού, η φλόγα της Αγάπης

 Tου ε.α Αντιστρατήγου Π.Σ. 

Γιάννη Σταμούλη

Η φωτιά άλλοτε τιμωρητική, άλλοτε λυτρωτική σηματοδοτεί στα χριστιανικά κείμενα με την καταστροφική της ισχύ την κόλαση, αλλά παράλληλα μετατρέπεται σε άκτιστο φως του παραδείσου.

Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, στο κήρυγμα του προλέγοντας τον ερχομό του Ιησού, 

απευθυνόμενους στους Φαρισαίους που έρχονταν να βαφτιστούν από αυτόν στον Ιορδάνη, τους καλεί σε μετάνοια λέγοντας τους: «Το τσεκούρι βρίσκεται κιόλας στη ρίζα των δέντρων. Κάθε δέντρο που δε δίνει καλό καρπό θα κοπεί σύρριζα και θα ριχτεί στη φωτιά»  

Και ο συνεχίζει προλέγοντας την έλευση του Θεανθρώπου: « Αυτός θα σας βαπτίσει με Άγιο Πνεύμα και φωτιά. Κρατάει στο χέρι του το λιχνιστήρι για να ξεκαθαρίσει το αλώνι του, το σιτάρι θα το συνάξει στην αποθήκη του, μα το άχυρο θα το κατακάψει στην φωτιά που δεν σβήνει ποτέ.» {1}

Ο Ιησούς διδάσκοντας τους μαθητές του για το πνεύμα της θυσίας,  αναφορικά με  τους πειρασμούς και τον σκανδαλισμό λέει: « επίσης αν ακόμη κάτι σπουδαίο σαν το μάτι σου σε σκανδαλίζει, βγάλε το, είναι προτιμότερο να μπεις μονόφθαλμος στη βασιλεία του ουρανού, οπαρά να έχεις δύο μάτια και να πας στη γέενα του πυρός. Εκεί το σκουλήκι που θα τους τρώει δεν πεθαίνει και η φωτιά δεν σβήνει ποτέ. Ο καθένας θα αλατιστεί με τη φωτιά της δοκιμασίας, όπως κάθε θυσιαζόμενο ζώο αλατίζεται με αλάτι.» {2}
Ο Θεάνθρωπος, συνεχίζοντας τη διδασκαλία του  στην παραβολή των ζιζανίων προλέγει για το τέλος του κόσμου λέγοντας: « όπως λοιπόν μαζεύονται τα ζιζάνια και καίγονται στη φωτιά, έτσι θα γίνει στο τέλος του κόσμου…και ο υιός του ανθρώπου θα στείλει τους Αγγέλους να ρίξουν στο καμίνι της φωτιάς όσους προκαλούν την πτώση των άλλων και κάνουν πράγματα αντίθετα με το νόμο του Θεού». {3}
Προλέγοντας  την κρίση του κόσμου και ειδικά γι αυτούς που δεν κάνανε τα πρέποντα για τους άσημους αδελφούς τους λέγει: «φύγετε από μπροστά μου, καταραμένοι πηγαίνετε στην αιώνια φωτιά που έχει ετοιμαστεί για τον διάβολο και τους δικούς του» {4}
Ο Απόστολος Παύλος εξηγεί την ασύγκριτη ανωτερότητα της ουράνιας Ιερουσαλήμ και καλεί τους πιστούς «ας λατρεύουμε το Θεό με ευάρεστο τρόπο, με σεβασμό και με ευλάβεια, γιατί ο θεός μας είναι φωτιά που κατακαίει.» {5}  ενώ μιλώντας για τους Αποστόλους και το έργο τους μέσα στην κοινότητα, προειδοποιεί: «η δουλειά του καθενός θα φανεί, θα τη φέρει στο φως η ημέρα της κρίσεως. Γιατί αυτή θα φανερωθεί με πύρινο τρόπο και η ποιότητα του έργου καθενός θα δαμαστεί με τη φωτιά. Αν το έργο που έκτισε κάποιος αντέξει, αυτός θα λάβει μισθό, αν όμως το έργο του καταστραφεί από τη φωτιά, αυτός θα χάσει την αμοιβή του, ο ίδιος όμως θα σωθεί, όπως ένας που περνάει μέσα από τις φλόγες.»  {6}  
Ο Απόστολος Πέτρος υπόσχεται στους πιστούς την επάνοδο του Κυρίου και μιλά για τις μέρες εκείνες: « έτσι και ο σημερινός κόσμος διατηρείται με το λόγο του Θεού, ώσπου να καταστραφεί με τη φωτιά την μέρα εκείνη κατά την οποία θα κριθούν και θα καταστραφούν οι ασεβείς…Ωστόσο η μέρα του Κυρίου θα έλθει όπως ο κλέφτης τη νύχτα και τότε οι ουρανοί θα εξαφανιστούν με τρομερό πάταγο, τα στοιχεία της φύσης θα διαλυθούν στη φωτιά και η γη όπως και όλα όσα έγιναν πάνω σε αυτήν θα κατακαούν» {7}
Χρησιμοποιώντας την δύναμη της φωτιάς, ο Ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος έλεγε «Μη πλανάσθε, ο Θεός είναι φωτιά και όταν ήρθε στον κόσμο και έγινε άνθρωπος, έβαλε φωτιά στη γη. Η φωτιά αυτή περιτριγυρίζει, ζητώντας να βρει ύλη, δηλαδή γνώμη και προαίρεση αγαθή, για να πέσει μέσα σ’ αυτή και ν’ ανάψει και σ’ αυτούς που θα ανάψει η φωτιά αυτή υψώνεται σε μεγάλη φλόγα και φθάνει μέχρι τον ουρανό... πρώτα μας καθαρίζει τελείως από το μολυσμό των παθών και μετά γίνεται μέσα μας τροφή και πιοτό και φωτισμός και χαρά και μας κάνει κι εμάς φώς κατά μέθεξη, γιατί μετέχουμε σ’ εκείνο το φώς» {8}
Αυτήν την ιδιαίτερη χροιά που δίνεται στη φωτιά στο χριστιανικό λόγο, δίνει ο π. Γεώργιος Μεταλληνός  με τον μεστό του θεολογικό λόγο, αναφέροντας  ότι το πυρ της κολάσεως, δεν έχει σχέση με το φραγκικό «πουργατόριο» (καθαρτήριο), ούτε κτιστό είναι, ούτε τιμωρία, ούτε κάποια ενδιάμεση κατάσταση. Μια τέτοια θεώρηση είναι μετάθεση της ευθύνης στον Θεό. Η ευθύνη είναι όλη δική μας, αποδοχή ή απόρριψη της προσφερόμενης από τον Θεό σωτηρίας (θεραπείας).{9}
 
{1}Κατά Ματθαίο
{2}Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο 9-45,48 ν 3-10
{3}Κατά Ματθαίον 13-40,42
{4}Κατά Ματθαίον 24-41
{5} Προς Εβραίους 12-28,29
{6} Προς Κορινθίους Α΄3-13,15
{7}Β΄Πέτρου 3-7,10
{8} Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, Λόγος ΟΗ΄
{9}http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/tributes/gewrgios_metallhnos/paradise_and_hell .htm